Η εικόνα της ντροπής
Στη Νάξο, ένα νησί που φημίζεται για την ομορφιά του και τη γνήσια κυκλαδίτικη φιλοξενία, σημειώθηκε ένα περιστατικό που στιγμάτισε όχι μόνο την τοπική κοινωνία, αλλά και την εικόνα της χώρας διεθνώς.
Όπως περιγράφουν στη βρετανική Daily Mail τρεις εβραϊκές οικογένειες από το Λονδίνο, εκδιώχθηκαν από γνωστή ταβέρνα, δεχόμενες ύβρεις και χλευασμούς.
Η 48χρονη Τζουν Λομπ δηλώνει:
«Ο ιδιοκτήτης στάθηκε μπροστά μου και φώναξε:
Είναι σιωνιστές, φύγετε από το εστιατόριό μου’».
Η φίλη της, Νίκολα Γκι, συγκλονισμένη, προσθέτει:
«Ένιωσα σαν να φορούσα το κίτρινο αστέρι του Ολοκαυτώματος.
Έτσι μας κοίταζαν».
Η σκηνή που ακολούθησε θυμίζει εικόνες άλλων εποχών: πελάτες χειροκρότησαν ειρωνικά την αποχώρηση των τουριστών, στο πάρκινγκ ακούστηκαν ύβρεις όπως «δολοφόνοι μωρών» και «υποστηρικτές γενοκτονίας», ενώ δεν τους επέτρεψαν να φύγουν πριν πληρώσουν τον λογαριασμό.
Η σκέψη να καλέσουν την αστυνομία εγκαταλείφθηκε, από φόβο μήπως η τοπική αρχή ταχθεί με το μέρος του ιδιοκτήτη.
Δεν πρόκειται για μια «παρεξήγηση».
Πρόκειται για ένα ακραίο περιστατικό ρατσιστικής συμπεριφοράς που δεν τιμά ούτε τον επιχειρηματία ούτε όσους παρακολούθησαν σιωπηλά ή επιδοκιμαστικά.
Η ζημιά στον τουρισμό
Η Ελλάδα ζει από τον τουρισμό.
Τα νησιά μας, οι παραλίες μας, τα χωριά μας είναι ο βασικός πυλώνας της οικονομίας μας. Όμως ο τουρισμός δεν είναι μόνο φυσικό τοπίο∙ είναι πρωτίστως η φήμη και η εμπιστοσύνη.
Ο ξένος επισκέπτης έρχεται με την προσδοκία της φιλοξενίας.
Αντί γι’ αυτό, βρέθηκε αντιμέτωπος με την εχθρότητα και τον εξευτελισμό.
Η ζημιά είναι διπλή:
- Οικονομική, γιατί περιστατικά σαν κι αυτό ταξιδεύουν σε διεθνή μέσα όπως η Daily Mail και επηρεάζουν την εικόνα της Ελλάδας σε εκατομμύρια αναγνώστες. Ένα βίντεο ή ένα άρθρο μπορεί να ακυρώσει ολόκληρες καμπάνιες προβολής.
- Ηθική, γιατί η Ελλάδα, που χτίζει την ταυτότητά της πάνω στην έννοια της φιλοξενίας, εμφανίζεται να προδίδει την πιο ιερή της αξία.
Σε μια παγκόσμια αγορά όπου ο ανταγωνισμός στον τουρισμό είναι αμείλικτος, δεν έχουμε την πολυτέλεια να στιγματιζόμαστε από τέτοιες συμπεριφορές.
Ο τουρισμός είναι εύθραυστος χτίζεται με κόπο και καταρρέει σε μια στιγμή.
Η κοινωνική διάσταση
Όμως το ζήτημα δεν είναι μόνο τουριστικό. Είναι βαθιά κοινωνικό.
Ο αντισημιτισμός και ο ρατσισμός δεν είναι «ιδιοτροπίες»∙ είναι μορφές δηλητηρίου που μολύνουν τον κοινωνικό ιστό.
Πώς είναι δυνατόν, σε μια χώρα που έζησε τους διωγμούς και την προσφυγιά, να σηκώνουμε το χέρι μας απέναντι σε ανθρώπους που ζητούν ένα πιάτο φαγητό και έναν τόπο να ξεκουραστούν;
Πώς είναι δυνατόν, σε έναν τόπο που γνώρισε την Κατοχή, τα μπλόκα, τις σφαγές, να ακούγονται φράσεις που θυμίζουν τις πιο σκοτεινές σελίδες της ευρωπαϊκής ιστορίας;
Η κοινωνία μας πρέπει να κοιταχτεί στον καθρέφτη.
Δεν αρκεί να πούμε «μεμονωμένο περιστατικό».
Όταν οι υπόλοιποι θαμώνες χειροκροτούν, όταν κανείς δεν παρεμβαίνει να υπερασπιστεί τον αδικημένο, το πρόβλημα ξεπερνά τον έναν επιχειρηματία.
Είναι πρόβλημα συλλογικής ανοχής.
Η φιλοξενία ως ιερή παρακαταθήκη
Η φιλοξενία δεν είναι τουριστικό σλόγκαν για φυλλάδια.
Είναι ιερή παρακαταθήκη.
Από τον Όμηρο ως τον Παπαδιαμάντη, ο ξένος θεωρείται ιερός, προστατευμένος από τον Δία Ξένιο.
Όταν προδίδουμε αυτή την αξία, δεν προδίδουμε μόνο τον επισκέπτη∙ προδίδουμε την ίδια μας την ψυχή.
Η Νάξος, η Ελλάδα, οφείλουν να δείξουν ότι το περιστατικό αυτό δεν μας εκφράζει.
Ότι είμαστε ένας λαός που ξέρει να ανοίγει την πόρτα του, να στρώνει τραπέζι για τον ξένο, να σέβεται τον διαφορετικό.
Γιατί αν χάσουμε τη φιλοξενία, αν την αφήσουμε να σβήσει μέσα σε εκδηλώσεις μισαλλοδοξίας, τότε θα έχουμε χάσει το πιο πολύτιμο κεφάλαιο που διαθέτουμε: την ίδια μας την ταυτότητα.
Υ.Γ.:Η Ελλάδα δεν πρέπει να αφήσει τη ντροπή να γίνει κανονικότητα.
Το περιστατικό της Νάξου πρέπει να ερευνηθεί σε βάθος, να αποδοθούν ευθύνες, να σταλεί το μήνυμα ότι τέτοιες συμπεριφορές δεν γίνονται ανεκτές.
Η φιλοξενία είναι το φως μας προς τον κόσμο. Αν το φως αυτό σβήσει, δεν θα χαθούν μόνο οι τουρίστες
θα χαθεί η ψυχή ενός λαού που έμαθε να ζει ανοίγοντας την αγκαλιά του.
Η Ελλάδα οφείλει να προστατεύσει την τιμή της. Γιατί η φιλοξενία δεν είναι διαφήμιση είναι ο καθρέφτης μας.
Κι αν ραγίσει, ραγίζει και η ψυχή μας.