Ο Πολωνός YouTuber και δημιουργός τεχνολογικών κατασκευών Nikodem Bartnik προκάλεσε αίσθηση διεθνώς, παρουσιάζοντας ένα ρομποτικό κεφάλι με ενσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνη — το οποίο μιλά, απαντά και σχολιάζει σαν να ήταν ο Αριστοτέλης.
Το εγχείρημα, που συνδυάζει hardware, 3D printing και προηγμένα γλωσσικά μοντέλα, έγινε αντικείμενο ρεπορτάζ σε πλήθος διεθνών μέσων.
Στο βίντεό του, ο Bartnik δείχνει το ρομποτικό πρόσωπο να «ζωντανεύει», να κινεί τα μάτια και τα φρύδια με σερβομηχανισμούς, ενώ ένα φωτεινό LED στόμα αναβοσβήνει συγχρονισμένα με την ομιλία του συστήματος.
Ο δημιουργός επιτρέπει στο κοινό να κάνει ερωτήσεις στο ρομπότ, το οποίο απαντά σε πραγματικό χρόνο με ύφος που προσπαθεί να μιμηθεί τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο — συχνά με χιουμοριστικά ή «γκρινιάρικα» σχόλια που θυμίζουν έναν σύγχρονο σχολιαστή.
Πώς κατασκευάστηκε ο “ψηφιακός Αριστοτέλης”
Σύμφωνα με το Interesting Engineering, το ρομπότ χρησιμοποιεί μάτια εκτυπωμένα σε 3D, ενσωματωμένους σερβοκινητήρες και ένα LED «στόμα» που λειτουργεί σαν φωτεινή προβολή της φωνής.
Το Hackster.io αναφέρει ότι το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης τρέχει τοπικά, χωρίς συνεχή σύνδεση στο cloud, χρησιμοποιώντας μεγάλο γλωσσικό μοντέλο που προσαρμόζεται στο ύφος του Αριστοτέλη.
Το TechEBlog συμπληρώνει ότι ο Bartnik χρησιμοποίησε τεχνολογία φωνής τύπου ElevenLabs ώστε το ρομπότ να μιλά με φυσικό τόνο.
Σημαντική λεπτομέρεια: ο δημιουργός έχει δημοσιεύσει τα αρχεία, τα scripts και τον κώδικα στο GitHub, επιτρέποντας σε οποιονδήποτε να αναπαράγει ή να εξελίξει το πρότζεκτ.
Περισσότερα σχετικά φιλοσοφικά ζητήματα εξετάζει και το Indian Defence Review, που παρουσιάζει το εγχείρημα ως «πειραματική γέφυρα» μεταξύ αρχαίας σοφίας και σύγχρονης ΤΝ.
Τι δείχνει το βίντεο του Bartnik
Στο βίντεο, το οποίο έχει ήδη συγκεντρώσει χιλιάδες προβολές, ο YouTuber:
- παρουσιάζει τη διαδικασία κατασκευής του κεφαλιού
- δείχνει πώς κινείται το πρόσωπο και πώς γίνεται η συγχρονισμένη «ομιλία»
- κάνει δοκιμές συνομιλίας με το ρομπότ, ρωτώντας τον «Αριστοτέλη» για την ευτυχία, τη λογική, αλλά και πιο καθημερινά ζητήματα
- σχολιάζει ότι το ΑΙ μοντέλο συχνά δίνει «σοφές αλλά και λίγο… παραπονιάρικες» απαντήσεις
Η θέα του ρομποτικού προσώπου — με τα έντονα LED και την ανθρωπόμορφη, αλλά ελαφρώς αφύσικη κίνηση — προκάλεσε ακόμη και σατιρικά σχόλια στο Futurism, που το χαρακτηρίζει «ελαφρώς τρομακτικό αλλά εντυπωσιακό».
Ποιος ήταν ο πραγματικός Αριστοτέλης
Πριν ο οποιοσδήποτε τον «μετατρέψει» σε σχολιαστή μέσα από ένα ρομποτικό κεφάλι, ο Αριστοτέλης υπήρξε:
- ο μεγαλύτερος συστηματικός φιλόσοφος της αρχαιότητας,
- ο άνθρωπος που έθεσε τα θεμέλια της λογικής ως επιστήμης,
- ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου,
- ο στοχαστής που διαμόρφωσε την ηθική, τη μεταφυσική, την πολιτική και τις φυσικές επιστήμες επί αιώνες.
Το έργο του σημάδεψε τόσο τον αρχαίο κόσμο όσο και τον σύγχρονο πολιτισμό. Η μίμηση της γλώσσας κι ενός μέρους της σκέψης του από ένα τεχνητό σύστημα αποτελεί ενδιαφέρον τεχνολογικό επίτευγμα — αλλά απέχει ασύλληπτα από το βάθος του πραγματικού Αριστοτέλη.
Προβληματισμός:
Είναι σωστό να «ανασταίνονται» οι μεγάλοι φιλόσοφοι;
Αν και το τεχνολογικό εγχείρημα είναι εντυπωσιακό και αποκαλύπτει τις δυνατότητες της ΤΝ, θέτει ταυτόχρονα ερωτήματα:
- Μπορεί μια μηχανή να «μιμηθεί» τον Αριστοτέλη χωρίς να τον ευτελίζει;
- Είναι σωστό να μετατρέπουμε έναν από τους θεμελιωτές της φιλοσοφίας σε χιουμοριστικό σχολιαστή για χάρη ψυχαγωγίας;
- Ή μήπως η προσπάθεια αυτή — όσο έξυπνη και αν είναι — οδηγεί σε μια απλουστευμένη, ίσως και παραπλανητική, εικόνα του μεγαλύτερου δασκάλου της λογικής;
Ο Αριστοτέλης δεν είναι απλώς ένα σύνολο από προτάσεις που μπορεί να μιμηθεί η τεχνητή νοημοσύνη.
Είναι ένας ολόκληρος κόσμος σκέψης, ένας τρόπος να βλέπεις την πραγματικότητα.
Κι εκεί είναι το σημείο όπου, όσο εντυπωσιακή κι αν είναι η εφεύρεση του Bartnik, γεννάται ο φόβος μήπως τελικά μικραίνουμε τον φιλόσοφο για να μεγαλώσουμε τη μηχανή.