Η επίσκεψη της Ευρωπαίας Εισαγγελέα Λάουρας Κοβέσι στην Αθήνα ανέδειξε ξανά με δραματικό τρόπο ζητήματα που αγγίζουν τον πυρήνα της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της λειτουργίας των θεσμών στην Ελλάδα.
Σε συνέντευξη Τύπου αλλά και σε συναντήσεις με κυβερνητικούς και δικαστικούς αξιωματούχους, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας μίλησε ανοιχτά για τις δύο πιο ευαίσθητες υποθέσεις που απασχολούν την ελληνική κοινωνία: την τραγωδία των Τεμπών και τις καταγγελίες διαφθοράς στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Τέμπη: η τραγωδία και η χαμένη σύμβαση 717
Η κ. Κοβέσι ανέδειξε τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών ως υπόθεση-ορόσημο για τον τρόπο με τον οποίο η κακοδιαχείριση μπορεί να μετατραπεί σε απώλεια ανθρώπινων ζωών. «Η διαφθορά μπορεί να σκοτώσει – και αυτό συνέβη στα Τέμπη», σημείωσε, φράση που αποτυπώθηκε σε όλα σχεδόν τα μέσα.
Κεντρικό σημείο της αναφοράς της ήταν η σύμβαση 717, για την εγκατάσταση τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης στο δίκτυο του ΟΣΕ.
Η ίδια υπογράμμισε ότι, αν το έργο είχε υλοποιηθεί όπως προβλεπόταν, το δυστύχημα ίσως να είχε αποφευχθεί. Τα στοιχεία, είπε, ερευνώνται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας καθώς αφορούν ευρωπαϊκά κονδύλια.
Ωστόσο, η έρευνα αυτή δεν μπορεί να προχωρήσει ολοκληρωμένα.
Τόνισε ότι το ελληνικό Σύνταγμα πρέπει να αναθεωρηθεί ώστε να δοθεί η δυνατότητα πλήρους έρευνας.
Δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να κάνουμε έρευνα κατά μελών της κυβέρνησης ανέφερε χαρακτηριστικά, θέτοντας εκ νέου στο προσκήνιο τον ρόλο του άρθρου 86 περί ευθύνης υπουργών.
ΟΠΕΚΕΠΕ: «Ακρωνύμιο διαφθοράς»
Στη δεύτερη μεγάλη της παρέμβαση, η κ. Κοβέσι κατήγγειλε την πολυετή διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων στον αγροτικό τομέα, με αιχμηρή αναφορά στον ΟΠΕΚΕΠΕ. «Για χρόνια, εγκληματίες με τη βοήθεια κρατικών λειτουργών έκλεβαν ευρωπαϊκά χρήματα που έπρεπε να πάνε σε αγρότες και τα μετέτρεπαν σε βίλες και αυτοκίνητα»
Η ίδια μίλησε για «επιφανειακές έρευνες» έως τώρα, αφήνοντας σαφείς αιχμές ότι ο Οργανισμός μετατράπηκε σε «συνώνυμο του πελατειακού κράτους». Τα στοιχεία που εξετάζει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία περιλαμβάνουν πλαστές δηλώσεις, ενισχύσεις χωρίς αντίκρισμα και «επιδοτήσεις-φαντάσματα».
Κοινός παρονομαστής στις δηλώσεις της Ευρωπαίας Εισαγγελέα ήταν το άρθρο 86 του Συντάγματος.
Όπως σημείωσε, το ισχύον πλαίσιο για την ευθύνη υπουργών εμπόδισε την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να ερευνήσει πιθανές ευθύνες πολιτικών προσώπων τόσο στα Τέμπη όσο και στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
«Δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να κάνουμε έρευνα κατά μελών της κυβέρνησης», ανέφερε, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα οφείλει να εξετάσει θεσμικές αλλαγές, ώστε η Δικαιοσύνη να μην έχει περιορισμούς στην αναζήτηση της αλήθειας.
Παρά τις σκληρές διατυπώσεις, η κ. Κοβέσι υπογράμμισε ότι η συνεργασία με τις ελληνικές αρχές είναι σε γενικές γραμμές θετική.
«Η διαφθορά υπάρχει παντού, όχι μόνο στην Ελλάδα», τόνισε, θέλοντας να δείξει ότι το πρόβλημα είναι πανευρωπαϊκό.
Η συνέντευξη Τύπου έγινε στον χώρο του τελωνείου Πειραιά,
Με αφορμή την πρόσφατη επιχείρηση «Καλυψώ», κατά την οποία κατασχέθηκαν παράνομα εμπορευματοκιβώτια.
Η υπόθεση αυτή παρουσιάστηκε ως παράδειγμα επιτυχούς συνεργασίας Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, επιβεβαιώνοντας ότι η χώρα μπορεί να έχει ενεργό ρόλο στην καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος.
Αντιδράσεις και δημόσιος διάλογος
Οι δηλώσεις της Κοβέσι προκάλεσαν έντονη συζήτηση σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν εκτενώς τις αναφορές της:
Υ.Σ.:Η Λάουρα Κοβέσι δεν χάιδεψε αυτιά.
Ξεσκέπασε μετωπικά τις παθογένειες ενός κράτους που αφήνει τη διαφθορά να θεριεύει και τις ευθύνες να χάνονται.
Στα Τέμπη, η αδιαφάνεια και οι καθυστερήσεις κόστισαν ζωές· στον ΟΠΕΚΕΠΕ, οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις έγιναν λεία ενός πελατειακού μηχανισμού.
Κοινός παρονομαστής; Το άρθρο 86 του Συντάγματος
Το θεσμικό ανάχωμα που μετατρέπει την ευθύνη σε ασυλία.
Με μια φράση που ηχεί σαν κατηγορητήριο, η Ευρωπαία Εισαγγελέας τόνισε:
«Δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να κάνουμε έρευνα κατά μελών της κυβέρνησης».
Η καταγγελία της δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών: όσο το πολιτικό σύστημα θωρακίζει τον εαυτό του, οι πολίτες πληρώνουν το τίμημα. Χάνονται ζωές, χάνονται χρήματα, χάνονται ευκαιρίες για δικαιοσύνη.
Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε έναν σκληρό καθρέφτη: είτε
Θα τολμήσει να αναθεωρήσει το Σύνταγμά της και να σπάσει τα δίκτυα συγκάλυψης, είτε θα συνεχίσει να πορεύεται σε μια πορεία όπου η αλήθεια θάβεται, η διαφθορά κυριαρχεί και η εμπιστοσύνη των πολιτών καταρρέει.