Σε μια Ελλάδα που καμαρώνει για τις θάλασσές της αλλά τις πληγώνει σιωπηρά, η διήμερη υποβρύχια επιχείρηση καθαρισμού στο λιμάνι του Λαυρίου στις 23 και 24 Ιουλίου, δεν ήταν απλώς μια περιβαλλοντική δράση.
Ήταν μια κραυγή αφύπνισης.
Μια βουβή καταγγελία για το τι έχουμε αφήσει να πνίξει το βυθό και τη συνείδηση μας.
Δεκαπέντε χιλιάδες λίτρα απορριμμάτων: αυτή είναι η “σοδειά” που ανέσυραν από τη θάλασσα οι 15 δύτες και οι 30 εθελοντές που συμμετείχαν στη δράση της Why Not και του Planet Blue Dive Center, με την αιγίδα του Οργανισμού Λιμένος Λαυρίου.
Δεκαπέντε χιλιάδες λίτρα που δεν είναι απλώς απόβλητα .
Είναι καθρέφτης μιας κοινωνίας που μαθαίνει να πετάει, αλλά όχι να σέβεται.
Ανάμεσα στα ευρήματα: λάστιχα αυτοκινήτων, καναπέδες, μονάδες κλιματιστικών, καρέκλες, κουτιά αλουμινίου και γυάλινες φιάλες.
Αντικείμενα καθημερινής ευκολίας που μετατράπηκαν σε μακρόβια τοξικά αποτυπώματα.
Κανένα από αυτά δεν βρέθηκε τυχαία στον βυθό.Όλα είναι ίχνη ανθρώπινης αμέλειας και σιωπηρής συνενοχής.
Η δράση δεν περιορίστηκε στην απομάκρυνση των απορριμμάτων. Ήταν, και οφείλει να είναι, ένα ηθικό ξύπνημα: για το πώς αντιλαμβανόμαστε τη δημόσια σφαίρα, για το ποιον χώρο καταλαμβάνει η οικολογική ευθύνη στον πολιτισμό μας.
Η θάλασσα δεν είναι ούτε αόρατος κάδος ούτε ξένος τόπος. Είναι το θεμέλιο της ζωής, του πολιτισμού και της ταυτότητάς μας.
Κι όμως, στην καθημερινότητα, το θαλάσσιο περιβάλλον αντιμετωπίζεται ως περιθώριο.
Τα “ευρήματα” δεν είναι απλώς σκουπίδια.
Είναι κοινωνικά αποτυπώματα, δείγματα της ατομικής μας ρήξης με τη συλλογική συνείδηση.
Μια κοινωνία που χρειάζεται “ειδικές δράσεις” για να καθαρίσει ό,τι η ίδια βρομίζει, έχει χάσει κάτι πιο κρίσιμο από τον σεβασμό στη φύση.
Την ίδια την αίσθηση ευθύνης.
Η Why Not δηλώνει πως θα συνεχίσει τις περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες σε όλη την Ελλάδα. Και καλά θα κάνει.
Μα η αληθινή ερώτηση δεν είναι ποιο λιμάνι θα καθαριστεί αύριο. Είναι αν προτίθεται η κοινωνία να καθαρίσει το βλέμμα της.
Ποιο είναι, λοιπόν, το μήνυμα;
Δεν αρκεί να αγαπάμε τη φύση στις φωτογραφίες.
Δεν φτάνουν οι “πράσινες” αναρτήσεις, τα hashtags, ούτε οι «ημέρες περιβάλλοντος».
Ο σεβασμός δεν είναι εντύπωση.
Είναι συνέπεια.
Κι αυτή έχει χαθεί.
Εδώ και χρόνια.
Η φύση δεν ζητά χειροκρότημα.
Ζητά να την αφήσουμε να ζήσει