Το 2025 δεν ήταν χρονιά κρίσης.
Ήταν χρονιά προειδοποίησης.
Το 2026 δεν θα είναι χρονιά ανάκαμψης. Θα είναι χρονιά σύγκρουσης επιλογών.
Η παγκόσμια οικονομία περνά σε μια νέα φάση: χαμηλότερη ανάπτυξη, υψηλότερο ρίσκο και επιστροφή της πολιτικής ως κυρίαρχου παράγοντα.
Οι αγορές δεν καθορίζουν πια μόνες τους τις εξελίξεις.
Τα κράτη, οι κυβερνήσεις και οι γεωπολιτικές στρατηγικές παίρνουν ξανά το πάνω χέρι.
Και στο κέντρο αυτής της στροφής βρίσκεται η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ και η λογική του οικονομικού εθνικισμού.
Το 2025: Ανάπτυξη χωρίς αφήγημα
Το 2025 η παγκόσμια οικονομία κινήθηκε γύρω στο 3%, αποφεύγοντας την ύφεση, αλλά χωρίς ορμή.
Δεν υπήρξε κατάρρευση, αλλά υπήρξε κάτι χειρότερο: έλλειψη κατεύθυνσης.
•Το παγκόσμιο εμπόριο επιβραδύνθηκε
•Το χρέος παρέμεινε ιστορικά υψηλό
•Οι γεωπολιτικές συγκρούσεις έγιναν μόνιμες
•Το «φθηνό χρήμα» ανήκει οριστικά στο παρελθόν
Το 2025 έδειξε ότι το σύστημα αντέχει μόνο με τεχνητή ισορροπία.
Ευρώπη: Ο αδύναμος κρίκος
Η Ευρώπη μπήκε στο 2025 με χαμηλή ανάπτυξη και βγήκε από αυτό χωρίς στρατηγική.
•Ρυθμοί κοντά στο 1%
•Αδύναμη βιομηχανία
•Υψηλό ενεργειακό κόστος
• Δημοσιονομικοί κανόνες που επέστρεψαν, αλλά χωρίς κοινό όραμα
Η Ευρώπη πλήρωσε το τίμημα της γεωπολιτικής σύγκρουσης με τη Ρωσία, χωρίς όμως να κερδίσει στρατηγική αυτονομία.
Το πρόβλημα δεν είναι η επιβράδυνση.
Το πρόβλημα είναι η πολιτική αδυναμία.
ΗΠΑ: Ο Τραμπ και η επιστροφή του οικονομικού εθνικισμού
Οι ΗΠΑ το 2025 άντεξαν.
Αλλά το τίμημα ήταν η επιστροφή του προστατευτισμού.
Η πολιτική Τραμπ δεν αντιμετωπίζει την παγκόσμια οικονομία ως σύστημα, αλλά ως πεδίο σύγκρουσης:
•δασμοί
•εμπορικοί πόλεμοι
•πίεση σε συμμάχους
•αποδόμηση πολυμερών θεσμών
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο:
«America First» ακόμη κι αν ο κόσμος μικρύνει.
Το 2026: Η χρονιά που η πολιτική υπερισχύει της οικονομίας
Το 2026 δεν θα κριθεί από δείκτες. Θα κριθεί από αποφάσεις.
Η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται ίδια ή χαμηλότερη από το 2025, αλλά το κρίσιμο στοιχείο είναι άλλο:
οι κυβερνήσεις έχουν λιγότερα εργαλεία και περισσότερη πίεση.
Ευρώπη 2026: Στασιμότητα ή πολιτική αφύπνιση
Η Ευρώπη κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε:
•χαμηλή παραγωγικότητα
•ακριβή ενέργεια
•στρατιωτικές δαπάνες χωρίς κοινή στρατηγική
Η πολιτική Τραμπ πιέζει την Ευρώπη εμπορικά και γεωπολιτικά, ενώ η σύγκρουση με τη Ρωσία παραμένει ανοιχτή.
Η Ευρώπη το 2026 δεν απειλείται από κρίση.
Απειλείται από αδράνεια.
Ρωσία 2026: Αντοχή που μετατρέπεται σε φθορά
Η Ρωσία απέφυγε την κατάρρευση το 2025.
Το 2026, όμως, η αντοχή αρχίζει να κοστίζει.
•παρατεταμένες στρατιωτικές δαπάνες
•τεχνολογική απομόνωση
•εξάρτηση από λίγους εταίρους
Η ρωσική οικονομία δεν καταρρέει, αλλά αδειάζει από μέλλον.
Και παραμένει βασικός παράγοντας αστάθειας:
•στην ενέργεια
•στα σιτηρά
•στη γεωπολιτική Ευρώπης–Ασίας
Κίνα: Ο μεγάλος αθόρυβος κίνδυνος
Η Κίνα δεν καταρρέει, αλλά δεν ηγείται πια.
Το 2026 βρίσκει την Κίνα με:
•χαμηλή εσωτερική κατανάλωση
•κρίση ακινήτων
•περιορισμένη εμπιστοσύνη
Η σύγκρουση με τις ΗΠΑ δεν είναι πια εμπορική. Είναι τεχνολογική και στρατηγική.
Ινδία: Ο νέος παίκτης που κερδίζει χρόνο
Η Ινδία είναι η μεγάλη εξαίρεση.
•υψηλή ανάπτυξη
•εσωτερική αγορά
•γεωπολιτική ευελιξία
Η Ινδία δεν συγκρούεται ανοιχτά.
Κερδίζει χρόνο και χώρο.
Ασία 2026: Ανάπτυξη με γεωπολιτικό ρίσκο
Η Ασία παραμένει ο κινητήρας της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά:
•εξαρτάται από Κίνα και ενέργεια
•επηρεάζεται από τη σύγκρουση ΗΠΑ–Κίνας
•συνδέεται ολοένα και περισσότερο με ρωσικούς πόρους
Υ.Σ:…..Το 2025 μας έδειξε ότι το σύστημα αντέχει.
Το 2026 θα δείξει ποιος πληρώνει το κόστος.
Η παγκόσμια οικονομία δεν κινείται πια με όρους συνεργασίας, αλλά ανταγωνισμού ισχύος.
Ο Τραμπ δεν είναι η αιτία – είναι το σύμπτωμα.
Και σε έναν κόσμο όπου η πολιτική υπερισχύει της οικονομίας, οι αδύναμοι δεν χρεοκοπούν πρώτοι.
Απλώς μένουν πίσω.
Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει λιγότερα περιθώρια λάθους.
Υψηλό κόστος ζωής, πίεση στα εισοδήματα και μεγαλύτερη εξάρτηση από διεθνείς εξελίξεις σε ενέργεια και τρόφιμα.
Για τα νοικοκυριά, το 2026 δεν θα κριθεί από μεγάλες υποσχέσεις, αλλά από το αν η καθημερινότητα γίνει πιο ανθεκτική ή πιο εύθραυστη.