Στην 80ή επέτειο της ήττας της ναζιστικής Γερμανίας και του τερματισμού του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου στην Ευρώπη, ο Βλαντίμιρ Πούτιν μετέτρεψε την μεγάλη στρατιωτική παρέλαση για την Ημέρα της Νίκης σε μια ιδεολογική παρέλαση του αποκαλούμενου «παγκόσμιου Νότου» ο οποίος ορθώνει το ανάστημά του στη λεγόμενη «συλλογική Δύση», η στάση της οποίας, από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου κι έπειτα, ανάγκασε -σύμφωνα με το αφήγημα του Κρεμλίνου- τον ρώσο πρόεδρο να διατάξει τα στρατεύματά του να εισβάλουν στην Ουκρανία πριν από περισσότερο από μία τριετία.
Το πρωί της 9ης Μαΐου, στην εξέδρα των επισήμων που στήθηκε μπροστά από το μαυσωλείο του Λένιν (κρύβοντάς το) στην Κόκκινη Πλατεία, περισσότεροι από 25 αρχηγοί κυβερνήσεων επιδίωξαν «να ενσαρκώσουν τη “νέα παγκόσμια τάξη” και να νομιμοποιήσουν την αναθεώρηση της ιστορίας», όπως γράφει σε άρθρο του ο Πάολο Γκαριμπέρτι της La Repubblica.
Σε αντίθεση με την 60ή επέτειο της Ημέρας της Νίκης, το 2005, όταν είχαν δώσει παρών σχεδόν όλοι οι ηγέτες της Δύσης, από τον Μπους και τον Σιράκ έως τον Μπερλουσκόνι και τον Θαπατέρο, την Παρασκευή στη Μόσχα βρισκόταν μόνον ο Ρόμπερτ Φίτσο, πρωθυπουργός της Σλοβακίας, καθώς και ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς ο οποίος δεν λογίζεται ακριβώς ως ένας εκ των δυτικών ηγετών.
«Το νέο αφήγημα του Πούτιν, προσαρμοσμένο ώστε να δικαιολογεί την εισβολή στην Ουκρανία ελαχιστοποιεί τη συμβολή των Ηνωμένων Πολιτειών και την ανθεκτικότητα της Βρετανίας και εξαίρει τη θυσία 27 εκατομμυρίων Σοβιετικών: η ΕΣΣΔ του Στάλιν κέρδισε τον πόλεμο εναντίον του Χίτλερ. Και, ωσάν η ιστορία να είναι κληρονομική, η Ρωσία του Πούτιν αισθάνεται σήμερα εξουσιοδοτημένη να καταπολεμά τις “σύγχρονες εκφάνσεις του νεοναζισμού” όπως -κατά τη γνώμη του- την Ουκρανία του Ζελένσκι», σχολιάζει ο ιταλός αρθρογράφος.
Ο επίσημος καλεσμένος την Παρασκευή στη Μόσχα ήταν ο Σι Τζινπίνγκ. Μάλιστα μαζί με τον κινέζο πρόεδρο στη Μόσχα μετέβη και μια τιμητική φρουρά του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας, η οποία μετείχε στη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση για την Ημέρα της Νίκης, καταδεικνύοντας την «ακλόνητη φιλία από ατσάλι» μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου, για την οποία έκαναν λόγο την Πέμπτη σε κοινές τους δηλώσεις οι δύο ηγέτες, αυτο-παρουσιαζόμενοι ως υπερασπιστές μιας νέας παγκόσμιας τάξης που δεν θα κυριαρχείται πλέον από τις ΗΠΑ.
Βλαντίμιρ Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ δίπλα δίπλα, παρακολουθούν την παρέλαση για την Ημέρα της Νίκης (REUTERS/Evgenia Novozhenina)
Λίγες ημέρες πριν μεταβεί στη Μόσχα (ο Πούτιν πρόκειται να ανταποδώσει την επίσκεψη τον Σεπτέμβριο για την επέτειο του τέλους του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου στην Ασία και της ήττας της Ιαπωνίας) ο Σι, σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε σε ορισμένα ρωσικά ΜΜΕ, υιοθετώντας το αφήγημα του Πούτιν, έγραψε πως, «πρέπει να διδαχτούμε από την ιστορία, να αντλήσουμε σοφία και δύναμη από το μεγάλο μάθημα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου… και να αντιταχθούμε αποφασιστικά σε όλες τις μορφές ηγεμονίας και πολιτικής ισχύος, για να δημιουργήσουμε από κοινού ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα».
Οπως εξηγεί ο αρθρογράφος της La Repubblica, στο τρέχον διεθνές πλαίσιο το «δίδαγμα της ιστορίας», σύμφωνα με τον Σι, είναι ότι οι ηγέτες των δύο χωρών, που νίκησαν τη ναζιστική Γερμανία και την αυτοκρατορική Ιαπωνία (φυσικά η τεράστια συμβολή της Δύσης σε αμφότερα τα μέτωπα αποσιωπάται), δύνανται να ηγηθούν του Παγκόσμιου Νότου κατά αυτού που ο ίδιος ο πρόεδρος της Κίνας χαρακτήρισε (μετά από την ανακοίνωση των «ανταποδοτικών δασμών του Τραμπ) ως αμερικανικό «εκφοβισμό» και «υπεροψία της Δύσης».
Σε αυτό το πλαίσιο σχεδόν αμέσως μετά από την «Ημέρα της Απελευθέρωσης» των ΗΠΑ (2 Απριλίου) ο Σι άρχισε ο ίδιος να ταξιδεύει στο εξωτερικό, κυρίως σε χώρες που είναι σημαντικοί εμπορικοί εταίροι της Κίνας, όπως το Βιετνάμ, η Καμπότζη και η Μαλαισία. Το πρωί της Παρασκευής στη Μόσχα ο κινέζος ηγέτης είχε την ευκαιρία να συνεχίσει, από κοινού με τον Πούτιν, αυτήν την «επίθεση γοητείας» στους ηγέτες των αποκαλούμενων αναπτυσσόμενων χωρών της Αφρικής, της Ασίας και της Νότιας Αμερικής. «Eνα από τα πολλά παράδοξα της προεδρίας Τραμπ είναι ότι επιτρέπει στην Κίνα να αποπειραθεί να παρουσιαστεί στον κόσμο ως προασπίστρια της παγκοσμιοποίησης», σχολιάζει ο Πάολο Γκαριμπέρτι.
Επιπλέον το Πεκίνο επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τους δασμούς του Τραμπ (παρά την προσωρινή αναστολή της επιβολής τους σε όλες τις χώρες, εξαιρουμένης της Κίνας) για να κορτάρει και την Ευρώπη, εκφράζοντας τις προηγούμενες ημέρες την ελπίδα ότι οι σχέσεις μεταξύ Κίνας και ΕΕ θα καταστούν «υγιείς και σταθερές» και δηλώνοντας πως το Πεκίνο είναι έτοιμο να υποδεχτεί (τον Ιούλιο) την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν καθώς και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα για μια σύνοδο κορυφής μεταξύ των δύο πλευρών.
Αλλά η επιδεικτική παρουσία του Σι Τζινπίνγκ στην Κόκκινη Πλατεία, η οποία αναμφίβολα ικανοποίησε ιδιαιτέρως τον Βλαντίμιρ Πούτιν, θα μπορούσε να αποξενώσει τους Ευρωπαίους παρά τις όποιες «καλές» προθέσεις του Σι. Ισως όχι συμπτωματικά, όπως γράφει ο ιταλός δημοσιογράφος, την παραμονή της αναχώρησης του Σι για τη Μόσχα, ο πρέσβης της ΕΕ στο Πεκίνο προειδοποίησε ότι η Ευρώπη υποστηρίζει και θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία «με κάθε κόστος και για όσο χρειαστεί».
Russian Victory Day Parade shows a variety of drones for the first time including:
– Orlan drones
– Geran-1 and 2 drones
– Lancet drones pic.twitter.com/YgSFB1syqA— Verum Reports (@VerumReports) May 9, 2025
Εως τώρα ο κινέζος πρόεδρος κρατούσε μια μεροληπτική μεν αλλά τρόπον τινά διακριτική στάση, συνδράμοντας ποικιλοτρόπως (κυρίως οικονομικά αλλά και με αγαθά διπλής χρήσεως) τη Μόσχα, χωρίς να υποστηρίζει ρητά τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. «Αλλά με αυτές τις τέσσερις ημέρες στο Κρεμλίνο ο Σι έκανε μια επιλογή στρατοπέδου, τασσόμενος σαφώς με το μέρος του Πούτιν ενάντια στην “παγκόσμια Δύση”. Και στην Ευρώπη δεν μπορούν να προσποιούνται ότι δεν συμβαίνει τίποτα.
Ούτε καν για να κακολογήσουν τον Τραμπ», σημειώνει ο Πάολο Γκαριμπέρτι.