Το Νόμπελ Ειρήνης 2025 έρχεται σε μια στιγμή όπου ο πλανήτης δοκιμάζει τα όριά του.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται, η Μέση Ανατολή παραμένει εύφλεκτη και νέα μέτωπα συγκρούσεων ανοίγουν στην Αφρική.
Όπως αναφέρει το AP News, η Νορβηγική Επιτροπή καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην πολιτική πραγματικότητα και τον ηθικό συμβολισμό.
Το φετινό βραβείο δεν θα κρίνει μόνο πράξεις· θα καθρεφτίσει το ποιον θεωρούμε σήμερα φορέα της ειρήνης.
Οι επικρατέστεροι διεκδικητές
Yulia Navalnaya
Η χήρα του εκλιπόντος Ρώσου αντικαθεστωτικού Alexei Navalny είναι, σύμφωνα με τον Guardian, μία από τις πιο συμβολικές υποψηφιότητες.
Μια πιθανή βράβευσή της θα αποτελούσε αναγνώριση του αγώνα για δημοκρατία, λόγο και ανθρώπινη αξιοπρέπεια στη Ρωσία, αλλά και μήνυμα προς τα αυταρχικά καθεστώτα.
Η βράβευση, ωστόσο, θα προκαλούσε οξύτατες πολιτικές αντιδράσεις από τη Μόσχα.
Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC)
Το Peace Research Institute Oslo (PRIO) κατατάσσει το ICC ανάμεσα στα φαβορί.
Το Δικαστήριο έχει εντείνει τις διώξεις για εγκλήματα πολέμου, επιβεβαιώνοντας τη βούληση της διεθνούς κοινότητας για λογοδοσία.
Η Washington Post σημειώνει ότι μια βράβευση του ICC «θα επανέφερε το Νόμπελ Ειρήνης στην καρδιά του νοήματός του — τη δικαιοσύνη ως θεμέλιο της ειρήνης».
Sudan’s Emergency Response Rooms
Μια οργάνωση πολιτών που δρα εν μέσω του εμφυλίου στο Σουδάν, παρέχοντας τροφή, περίθαλψη και καταφύγιο σε χιλιάδες αμάχους.
Το PRIO και διεθνείς αναλυτές τη χαρακτηρίζουν «ηρωικό παράδειγμα αθόρυβης ειρήνης».
Η πιθανή βράβευσή της θα τιμούσε τους ανώνυμους εθελοντές, που υπερασπίζονται την ανθρωπιά εκεί όπου λείπει το κράτος.
Mohammed bin Abdulrahman Al Thani (Κατάρ)
Ο πρωθυπουργός του Κατάρ έχει αναδειχθεί σε κεντρικό διαμεσολαβητή στη Μέση Ανατολή, με ρόλο-κλειδί στις συνομιλίες για τη Γάζα και τη διαχείριση της κρίσης μεταξύ ΗΠΑ–Ιράν.
Η Washington Post τον χαρακτηρίζει «τον πιο δραστήριο διπλωμάτη μιας ανήσυχης περιοχής».
Μια βράβευση του θα ενίσχυε την εικόνα του Κατάρ ως ουδέτερου φορέα ειρηνευτικής διπλωματίας.
Donald Trump
Όπως αποκάλυψε το AP News, υποψηφιότητες υπέρ του έχουν υποβληθεί, ωστόσο οι πιθανότητες θεωρούνται μικρές.
Το PBS NewsHour εξηγεί ότι το Νόμπελ «προτιμά σταθερά έργα ειρήνης, όχι περιστασιακές πολιτικές κινήσεις».
Ο Guardian σχολίασε με αιχμηρό τόνο πως «ένα Νόμπελ για τον Τραμπ θα ήταν γελοιοποίηση του ίδιου του θεσμού».
Το Νόμπελ ως καθρέφτης του κόσμου
Από τον Ομπάμα (2009) έως τη Μαλάλα (2014), το βραβείο Ειρήνης σπάνια περιορίζεται στο έργο ενός προσώπου.
Είναι αντανάκλαση των αξιών της εποχής: άλλοτε πολιτική, άλλοτε ηθική, συχνά συμβολική.
Όπως σημειώνει το AP News,
«Το Νόμπελ Ειρήνης δεν απονέμεται πάντα για επιτεύγματα· απονέμεται για κατεύθυνση.
Για εκεί όπου ο κόσμος χρειάζεται να κοιτάξει.»
Υ.Σ…Η 10η Οκτωβρίου θα δείξει αν η επιτροπή θα επιλέξει τη δικαιοσύνη, την αντίσταση ή την ανιδιοτελή πράξη ως πρόσωπο της ειρήνης.
Σε έναν κόσμο που κλυδωνίζεται, ίσως η μεγαλύτερη αξία του βραβείου να μην είναι ποιος το λαμβάνει — αλλά ποιον εμπνέει να συνεχίσει.
«Το Νόμπελ Ειρήνης δεν σώζει τον κόσμο· μας θυμίζει, όμως, ότι ο κόσμος μπορεί ακόμη να σωθεί.»