Η κυβέρνηση μιλά για «επιστροφή στη δικαιοσύνη».Οι εργοδοτικές ενώσεις μιλούν για «σταθερότητα».
Αλλά πίσω από τις λέξεις, ένας ολόκληρος κόσμος εργασίας ετοιμάζεται να αλλάξει — και όχι απαραίτητα προς όφελος όσων σηκώνουν καθημερινά το βάρος της παραγωγής.
Γιατί;
Διότι η Ελλάδα έχει ιστορικό στις μεγάλες ανακοινώσεις και τις μικρές εφαρμογές. Και κάθε φορά που αλλάζει το καθεστώς των συλλογικών συμβάσεων, αλλάζει ολόκληρο το ισοζύγιο δύναμης μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων.
Και τώρα, με το νέο πλαίσιο, η απόσταση ανάμεσα στην υπόσχεση και την πραγματικότητα είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
ΤΙ ΑΚΟΥΜΕ — ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ
1. «Επέκταση των ΣΣΕ από το 40%»
Η κυβέρνηση το παρουσιάζει ως νίκη για τους εργαζόμενους.
Η αλήθεια;
Το 40% μπορεί να είναι ειλημμένο μέτρο, αλλά χωρίς ελεγκτικό μηχανισμό, χωρίς ΣΕΠΕ με δόντια, και χωρίς πραγματική επιβολή, παραμένει διακήρυξη.
Κανείς δεν ξεχνά ότι σήμερα:
- τα ωράρια δεν καταγράφονται,
- οι υπερωρίες θεωρούνται «εξυπηρέτηση»,
- και οι μισθοί συχνά είναι μικρότεροι από αυτούς που «στα χαρτιά» προβλέπονται.
Με άλλα λόγια:
Σύμβαση χωρίς έλεγχο = χαρτί χωρίς αξία.
Και υπάρχει ακόμη μία αλήθεια, πιο βαθιά:
Σε πολλούς κλάδους, το 40% μπορεί να καλύπτεται μόνο από τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Άρα, οι όροι των ΣΣΕ θα καθορίζονται από λίγους ισχυρούς — και θα επιβάλλονται στους πολλούς αδύναμους.
Αυτό δεν λέγεται «εκδημοκρατισμός της εργασίας».
Λέγεται συγκέντρωση ισχύος.
2. «Πλήρης μετενέργεια των όρων μετά τη λήξη μιας ΣΣΕ»
Αυτό πράγματι είναι θετικό.
Όμως υπάρχει ένα αλλά — τεράστιο:
Αν δεν υπογράφονται νέες συλλογικές συμβάσεις, η “μετενέργεια” κρατά τους εργάτες δεμένους σε παλιές, παγωμένες, ξεπερασμένες ρυθμίσεις.
Στην Ελλάδα των 1.100–1.200 ευρώ μεσαίου μισθού, το να μένει μια σύμβαση παγωμένη πέντε χρόνια δεν λέγεται προστασία.
Λέγεται στασιμότητα.
Ή ακόμη χειρότερα:
Λέγεται μεθοδευμένη παράταση της φτώχειας.
Επιπλέον:
Όσο μένουν παγωμένοι οι όροι, τόσο λιγότερη πίεση υπάρχει για κατάρτιση νέων ΣΣΕ.
Άρα η μετενέργεια μπορεί να γίνει εργαλείο αδράνειας.
3. «Απλοποίηση διαδικασιών για συνδικάτα»
Μεγάλη κουβέντα σε μια χώρα όπου τα συνδικάτα:
- γέρασαν,
- απομαζικοποιήθηκαν,
- πολιτικοποιήθηκαν μέχρι παραμόρφωσης,
- και συχνά λειτουργούν περισσότερο ως εκλογικοί μηχανισμοί παρά ως υπερασπιστές εργαζομένων.
Αν δεν υπάρξει πραγματική στήριξη, διαφάνεια, ανανέωση και εκπροσώπηση των νέων μορφών εργασίας, το μόνο που θα απλοποιηθεί είναι…
το να παραμένουν οι ίδιοι και οι ίδιοι στο παιχνίδι.
ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΛΙ
Η “νέα εργασία” είναι εντελώς ακάλυπτη
Delivery, διανομείς, riders, πλατφόρμες, «μπλοκάκια», call centers, remote workers, seasonals.
Είναι χιλιάδες — και δεν καλύπτονται.
Δεν εκπροσωπούνται.
Δεν έχουν φωνή.
Το νέο πλαίσιο αφήνει το μεγαλύτερο κομμάτι της σύγχρονης εργασίας εκτός προστασίας.
Αυτό δεν είναι απλώς κενό.
Είναι εργασιακή υποκρισία.
ΠΟΙΟΣ ΚΕΡΔΙΖΕΙ — ΠΟΙΟΣ ΧΑΝΕΙ
Κερδίζουν οι μεγάλες επιχειρήσεις
Γιατί έχουν λογιστήρια, HR και στρατηγικά επιτελεία που μπορούν να απορροφήσουν τις αλλαγές.
Χάνουν οι εργαζόμενοι των μικρών επιχειρήσεων
Το 95% της ελληνικής οικονομίας είναι μικρομεσαίες.
Εκεί όπου:
- οι ΣΣΕ δεν φτάνουν,
- το ωράριο γράφεται με μολύβι,
- και η “ευελιξία” είναι η μόνιμη δικαιολογία για παρανομίες.
Για αυτούς, η αλλαγή μένει… ανακοίνωση.
Κερδίζουν όσοι είχαν ήδη ισχύ
Ισχυρά συνδικάτα, μεγάλοι οργανωμένοι κλάδοι, οικονομικοί παίκτες.
Χάνουν όσοι είχαν ανάγκη την προστασία
Οι part–time εργαζόμενοι,
Οι νέοι.
Οι ευάλωτοι.
Όσοι μπήκαν στην αγορά μετά το 2012 με μισθούς φτώχειας.
Όλοι όσοι ζουν με τον φόβο μήπως «μιλήσουν» και βρεθούν χωρίς δουλειά την επόμενη εβδομάδα.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΛΕΕΙ
Συλλογικές συμβάσεις χωρίς ελεγκτικούς μηχανισμούς
= καθρεφτάκια για ιθαγενείς.
Δεν είναι οι νόμοι που λείπουν στην Ελλάδα.
Είναι η εφαρμογή τους.
Και όσο:
- το ΣΕΠΕ δεν έχει προσωπικό,
- οι έλεγχοι γίνονται “κατόπιν καταγγελίας”,
- οι πλατφόρμες λειτουργούν στο μισοσκόταδο,
- και οι κυρώσεις είναι αστείες,
τόσο οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο μοιάζουν με επικοινωνιακές κινήσεις — όχι με πραγματική μεταρρύθμιση.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει μια αγορά εργασίας όπου ο νόμος εφαρμόζεται μόνο όταν… εξυπηρετεί.
Τι πραγματικά χρειάζεται η αγορά εργασίας — κι όχι τι λένε τα δελτία Τύπου
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται άλλους νόμους.
Χρειάζεται επιτέλους:
- ισχυρή επιθεώρηση εργασίας,
- πλήρη ψηφιοποίηση του ωραρίου,
- κατάργηση των καταχρηστικών ατομικών συμβάσεων,
- προστασία όσων καταγγέλλουν παραβάσεις,
- πραγματική εκπροσώπηση των νέων μορφών εργασίας,
- πρόστιμα που τρομάζουν, όχι που προκαλούν γέλιο,
- εφαρμογή, εφαρμογή, εφαρμογή.
Χωρίς αυτά, η νέα συμφωνία θα είναι απλώς μια ακόμη «μεταρρύθμιση»
που θα τελειώσει εκεί που τελείωσαν όλες:
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ — ΣΚΛΗΡΟ, ΨΥΧΡΟ ΚΑΙ ΑΛΗΘΙΝΟ
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται άλλους νόμους στο χαρτί.
Χρειάζεται να εφαρμοστούν αυτοί που ήδη έχει.
Όσο η εργασία αντιμετωπίζεται ως κόστος και όχι ως επένδυση,
όσο ο εργαζόμενος αντιμετωπίζεται ως “αναλώσιμος”,
όσο οι συλλογικές συμβάσεις γίνονται πρωτοσέλιδο αντί για καθημερινότητα,
όσο το ΣΕΠΕ παραμένει αδύναμο,
όσο οι νέες μορφές εργασίας μένουν ακάλυπτες,
τόσο η χώρα θα μένει πίσω —
και οι άνθρωποι θα πληρώνουν το τίμημα.
Οι συλλογικές συμβάσεις μπορούν να αλλάξουν την Ελλάδα.
Αλλά όχι έτσι.
Όχι χωρίς έλεγχο.
Όχι χωρίς κράτος.
Όχι χωρίς προστασία.
Μέχρι τότε, η “νέα εποχή” θα παραμένει…
μια ακόμη ωραία ανακοίνωση