Αναλυτικά: Ιόνιο, Αιγαίο και οι νέες ισορροπίες Ελλάδας-Τουρκίας
Το Ιόνιο – Η συμφωνία που φέρνει νέα εποχή
Η Ελλάδα υπέγραψε μια ιστορική συμφωνία με την ExxonMobil, την Energean και τη HelleniQ Energy για έρευνα και εκμετάλλευση φυσικού αερίου στο Ιόνιο Πέλαγος.
Σύμφωνα με το Reuters, η ExxonMobil αποκτά 60 % της παραχώρησης στο «Block 2» δυτικά της Κέρκυρας, αναλαμβάνοντας ρόλο operator εφόσον τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων είναι θετικά.
Η επένδυση της πρώτης φάσης κυμαίνεται μεταξύ 50 – 100 εκατ. δολαρίων, ενώ η παραγωγή αναμένεται στις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Το Financial Times εκτιμά ότι τα πιθανά αποθέματα φτάνουν τα 200 δισ. κυβικά μέτρα, υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για την πρώτη σημαντική υπεράκτια συμφωνία φυσικού αερίου της Ελλάδας εδώ και 40 χρόνια.
Η ίδια πηγή σημειώνει ότι η συνεργασία αυτή «ενισχύει τους δεσμούς Αθήνας-Ουάσιγκτον και αναβαθμίζει τη γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας ως ενεργειακής πύλης της Ευρώπης».
Η επιλογή του Ιονίου, όπως εξηγεί το Reuters, έγινε επειδή η περιοχή θεωρείται τεχνικά ώριμη και πολιτικά σταθερή — χωρίς ανοιχτά ζητήματα κυριαρχίας όπως στο Αιγαίο.
Η πρώτη γεώτρηση έχει προγραμματιστεί για το 2026-27, με την Ελλάδα να αισιοδοξεί ότι θα μπορέσει να ενισχύσει τον εφοδιασμό της ΝΑ Ευρώπης σε φυσικό αέριο.
Τι σημαίνει για την Ελλάδα
Η συμφωνία στο Ιόνιο σηματοδοτεί νέα εποχή ενεργειακής αυτάρκειας.
Όπως αναφέρει το Reuters, η Ελλάδα «μετατρέπεται από καθαρός εισαγωγέας σε πιθανό εξαγωγέα ή κόμβο φυσικού αερίου», ιδίως μέσω των υποδομών LNG σε Ρεβυθούσα και Αλεξανδρούπολη.
Το FT σημειώνει ότι η Αθήνα, με τα νέα έργα, «εντάσσεται ενεργά στη στρατηγική απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο».
Η επένδυση στο Ιόνιο συνδέεται και με την ανάπτυξη του «κάθετου διαδρόμου» Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Ουγγαρίας, που θα επιτρέψει τη διακίνηση αμερικανικού LNG προς την Κεντρική Ευρώπη.
Έτσι, η χώρα κερδίζει ρόλο ενεργειακού κόμβου και πολιτικού σταθεροποιητή στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το Αιγαίο – Το ευαίσθητο μέτωπο
Ενώ στο Ιόνιο κυριαρχεί ενθουσιασμός, στο Αιγαίο η κατάσταση παραμένει πιο σύνθετη.
Η Ελλάδα και η Τουρκία συνεχίζουν τον διάλογο για τις θαλάσσιες ζώνες, με στόχο τη συμφωνία οριοθέτησης.
Όπως αποκάλυψε το Reuters, οι δύο πλευρές «εξετάζουν το ενδεχόμενο νέων συνομιλιών για τη χάραξη θαλάσσιων συνόρων».
Παράλληλα, η Αθήνα διαμαρτυρήθηκε για τον νέο τουρκικό «θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό», θεωρώντας ότι παραβιάζει ελληνικές περιοχές. Το Reuters μετέδωσε ότι «η Ελλάδα χαρακτήρισε το τουρκικό σχέδιο νομικά αβάσιμο».
Το Associated Press ανέφερε πως η Αθήνα ανακοίνωσε παράλληλα νέα θαλάσσια πάρκα σε Ιόνιο και Αιγαίο, κάτι που η Άγκυρα εξέλαβε ως “πρόκληση”.
Η επιλογή της κυβέρνησης να κινηθεί πρώτα στο Ιόνιο — αντί στο Αιγαίο — θεωρείται «στρατηγική ψυχραιμία».
Όπως σχολίασε αναλυτής στο FT, «η Ελλάδα χτίζει ενεργειακό κεφάλαιο εκεί που δεν υπάρχουν διαφωνίες, ώστε να το χρησιμοποιήσει διπλωματικά όπου υπάρχουν».
Σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας
Οι σχέσεις των δύο χωρών παραμένουν εύθραυστες, παρότι η ρητορική έχει αποκλιμακωθεί.
Το Reuters μετέδωσε ότι οι συνομιλίες για οριοθέτηση «συνεχίζονται χωρίς σαφή χρονοδιάγραμμα», ενώ οι δύο πλευρές επιχειρούν να δημιουργήσουν «κλίμα εμπιστοσύνης».
Σε άλλο ρεπορτάζ, το πρακτορείο ανέφερε ότι «η Ελλάδα ζητά από την Τουρκία να άρει την απειλή πολέμου (casus belli) αν θέλει να έχει πρόσβαση σε ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα».
Η τουρκική πλευρά, από την άλλη, διατηρεί ανοιχτό το θέμα «συνδιαχείρισης στο Αιγαίο» — κάτι που η Αθήνα απορρίπτει, υπογραμμίζοντας ότι η μόνη διαφορά προς επίλυση είναι η υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ.
Η Ελλάδα δηλώνει έτοιμη, εφόσον υπάρξει πολιτική βούληση, να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης με συνυποσχετικό.
Πανηγυρισμοί για το Ιόνιο – Προσοχή στο Αιγαίο
Η επιτυχία στο Ιόνιο προκαλεί αισιοδοξία: η Ελλάδα αποκτά ρόλο-κλειδί στο ενεργειακό σκηνικό της Ευρώπης, με τη Financial Times να σημειώνει πως «η χώρα μπορεί να μετατραπεί σε κρίκο ασφάλειας εφοδιασμού».
Ωστόσο, το Αιγαίο υπενθυμίζει πως κάθε βήμα απαιτεί ψυχραιμία και στρατηγική.
Όπως σχολιάζει το Reuters, «οι διενέξεις στο Αιγαίο παραμένουν εύφλεκτο πεδίο ακόμη και σε περιόδους ηρεμίας».
Η Ελλάδα πανηγυρίζει δικαίως για το Ιόνιο, αλλά η πραγματική επιτυχία θα είναι να μετατρέψει αυτό το επίτευγμα σε διαπραγματευτικό και διπλωματικό πλεονέκτημα — χτίζοντας αξιοπιστία, ασφάλεια και περιφερειακή σταθερότητα
Υ.Σ:…..Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει για τη συμφωνία του Ιονίου.
Η συνεργασία με την ExxonMobil και η αναβάθμιση της ενεργειακής της θέσης, όπως ανέλυσε ο Financial Times, αποτελούν δικαίωση μιας στρατηγικής που στόχευε να φέρει τη χώρα από την περιφέρεια στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού ενεργειακού χάρτη.
Το Ιόνιο αποδεικνύεται πεδίο ωριμότητας: πολιτικά ήρεμο, θεσμικά σταθερό και γεωλογικά ελπιδοφόρο.
Είναι η Ελλάδα που σχεδιάζει, επενδύει και συνεργάζεται — όχι η Ελλάδα που παρακολουθεί.
Όμως, πίσω από τους πανηγυρισμούς του Ιονίου, το Αιγαίο παραμένει ένα δύσκολο και επικίνδυνα ευαίσθητο πεδίο.
Οι θαλάσσιες ζώνες, η υφαλοκρηπίδα, τα δικαιώματα έρευνας και η σχέση με την Τουρκία δεν έχουν ακόμη ξεκαθαριστεί.
Όπως υπενθυμίζει το Reuters, «οι διαφωνίες στο Αιγαίο μπορούν να αναζωπυρωθούν ανά πάσα στιγμή, ακόμη και σε περιόδους φαινομενικής ηρεμίας».
Η διπλωματία χρειάζεται σταθερότητα, υπομονή και σύνεση· όχι πανικό, ούτε θριαμβολογίες.
Το Ιόνιο είναι το παράδειγμα της Ελλάδας που μπορεί να πετύχει μέσα από συνεργασίες και διεθνή αξιοπιστία.
Το Αιγαίο είναι η υπενθύμιση ότι η ισχύς χωρίς διάλογο μετατρέπεται εύκολα σε αδιέξοδο.
Η χώρα οφείλει να χαρεί, να επενδύσει, να σχεδιάσει — αλλά και να προστατεύσει: την ειρήνη, τη σταθερότητα και τη νομιμότητα που έκαναν το Ιόνιο εφικτό.
Όπως έγραψε ο Financial Times, «η Ελλάδα μπορεί να γίνει κρίκος ασφάλειας για την Ευρώπη, αν διαχειριστεί σωστά τη νέα της δύναμη».
Αυτή είναι η αληθινή πρόκληση: να μετατραπεί ο ενθουσιασμός του Ιονίου σε σοφία για το Αιγαίο