Σε μια αιφνιδιαστική αλλά όχι απροσδόκητη απόφαση, το αμερικανικό Υπουργείο Υγείας (HHS), υπό την ηγεσία του Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ, ανακοίνωσε τη διακοπή 22 έργων ανάπτυξης εμβολίων mRNA, συνολικού ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων, σηματοδοτώντας στροφή της κυβέρνησης Τραμπ στην εθνική πολιτική για τη δημόσια υγεία και την καινοτομία.
Η απόφαση αυτή έρχεται λίγους μήνες μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της αναθεώρησης των πολιτικών του «πολέμου κατά της πανδημίας» και της σχέσης πολιτείας – φαρμακευτικών.
Η απόφαση και το σκεπτικό του Κένεντι
Ο υπουργός Υγείας Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ — γνωστός για τη διαχρονική κριτική του προς τα εμβόλια mRNA — δήλωσε ότι η απόφαση βασίστηκε σε «επιθετική επανεκτίμηση των αποδόσεων» των εν λόγω τεχνολογιών. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η αποτελεσματικότητα των εμβολίων mRNA έναντι των αναπνευστικών λοιμώξεων, όπως η COVID‑19 και η εποχική γρίπη, κρίθηκε «ανεπαρκής» σε σύγκριση με τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και τις δαπάνες.
Πολλά από τα έργα που ακυρώθηκαν ή αναθεωρούνται περιλάμβαναν εταιρείες όπως Pfizer, Sanofi Pasteur, Moderna, CSL Seqirus, Arcturus, αλλά και ερευνητικά ιδρύματα όπως το Πανεπιστήμιο Emory και η Tiba Biotech.
Σημειώνεται ότι ορισμένα έργα που βρίσκονται σε τελικό στάδιο θα επιτραπεί να ολοκληρωθούν, ώστε να αποφευχθεί η άσκοπη απώλεια δημοσίων πόρων. Αντίθετα, νέα ή αρχικά στάδια έργων «παγώνουν» οριστικά.
Η επιστημονική κοινότητα αντιδρά: «Πολιτικοποίηση της ιατρικής τεχνολογίας»
Η απόφαση έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων στους επιστημονικούς κύκλους, με κορυφαίους επιδημιολόγους να προειδοποιούν για σοβαρή υπονόμευση της ετοιμότητας των ΗΠΑ για μελλοντικές πανδημίες.
Ο καθηγητής Paul Offit, από το Children’s Hospital of Philadelphia, χαρακτήρισε την εξέλιξη ως «ένα βήμα πίσω για την παγκόσμια εμβολιολογία», ενώ άλλοι ειδικοί, όπως ο Michael Osterholm (Πανεπιστήμιο Μινεσότα), υπογράμμισαν πως η τεχνολογία mRNA έσωσε εκατομμύρια ζωές και αποτελεί το μέλλον της ιατρικής, όχι παρελθόν.
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι η τεχνολογία mRNA δεν περιορίζεται στα εμβόλια κατά ιών, αλλά εφαρμόζεται ήδη πειραματικά σε θεραπείες για καρκίνο, HIV, και σπάνιες γενετικές παθήσεις — τομείς που δεν επηρεάζονται προς το παρόν από την ακύρωση.
Πολιτικά και διεθνή μηνύματα
Η κίνηση ενισχύει την ιδεολογική γραμμή της κυβέρνησης Τραμπ υπέρ του «παραδοσιακού φαρμάκου», μειώνοντας την εμπλοκή του κράτους σε πειραματικές τεχνολογίες. Ταυτόχρονα, θεωρείται μήνυμα εσωτερικής πολιτικής συσπείρωσης με αποδέκτες τους σκεπτικιστές των εμβολίων, τις θρησκευτικές κοινότητες και τα πιο συντηρητικά στρώματα της αμερικανικής κοινωνίας.
Διεθνώς, ωστόσο, η απόφαση έρχεται σε αντίθεση με την πορεία Ευρώπης, Κίνας και Ινδίας που συνεχίζουν να επενδύουν μαζικά σε τεχνολογίες mRNA, όχι μόνο για ιούς αλλά και για φαρμακογονιδιωματική και προσωποποιημένη ιατρική.
ΥΓ:Η εξέλιξη της ιατρικής τεχνολογίας είναι ένας διαρκής διάλογος μεταξύ έρευνας, εμπειρίας και αποτελέσματος. Η αξιολόγηση κάθε νέας μεθόδου — όπως τα εμβόλια mRNA απαιτεί χρόνο, τεκμηρίωση και ανοιχτό πνεύμα.
Αυτό που έχει σημασία δεν είναι να επιλέγουμε στρατόπεδα, αλλά να παραμένουμε προσηλωμένοι σε αυτό που υπηρετεί καλύτερα τη δημόσια υγεία: τη γνώση, τη διαφάνεια και την επιστημονική κρίση.