Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα που ανοίγει τον δρόμο για μια ιστορική αλλαγή στη χρήση των κοινωνικών δικτύων από ανηλίκους, ζητώντας την καθιέρωση ελάχιστης ηλικίας τα 16 έτη για πρόσβαση σε social media, εφαρμογές βίντεο και ψηφιακούς βοηθούς τεχνητής νοημοσύνης.
Σύμφωνα με το Reuters, οι ευρωβουλευτές υπερψήφισαν την πρόταση, η οποία στοχεύει στη δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού πλαισίου προστασίας ανηλίκων από διαδικτυακούς κινδύνους, ψυχολογική επιβάρυνση και την ανεξέλεγκτη λειτουργία των αλγορίθμων των πλατφορμών.
Τι προβλέπει το ψήφισμα
Το ψήφισμα ζητά:
- Απαγόρευση πρόσβασης στα social media για παιδιά κάτω των 16, εκτός αν υπάρχει επαληθευμένη γονική συναίνεση.
- Ολικό “μπλόκο” για παιδιά κάτω των 13 ετών, χωρίς εξαιρέσεις.
- Αυστηρότερους κανόνες για αλγορίθμους που βασίζονται στο engagement και εκθέτουν ανηλίκους σε ακατάλληλο περιεχόμενο.
- Περιορισμό λειτουργιών που ενισχύουν εθιστική συμπεριφορά (infinite scroll, autoplay, loot boxes).
Όπως αναφέρει το The Guardian, η πίεση αυτή έρχεται ως απάντηση σε διαδοχικές έρευνες που δείχνουν ότι η υπερβολική χρήση social media συνδέεται με αύξηση άγχους, κατάθλιψης και διαδικτυακού εκφοβισμού σε παιδιά και εφήβους.
Δεν είναι νόμος ακόμη — αλλά η πίεση μεγαλώνει
Παρότι το ψήφισμα δεν επιβάλλει άμεσα νομοθεσία, ασκεί ισχυρή πολιτική πίεση στα κράτη-μέλη να προσαρμόσουν τους εθνικούς τους κανόνες.
Το Reuters σημειώνει ότι σήμερα στην Ευρώπη υπάρχει μεγάλος κατακερματισμός: η ηλικία ελάχιστης χρήσης διαφέρει από χώρα σε χώρα, ενώ πολλές πλατφόρμες βασίζονται απλώς στη δήλωση ηλικίας από τον χρήστη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει ένα ενιαίο ψηφιακό όριο, ώστε οι εταιρείες να υποχρεωθούν τεχνικά να ελέγχουν πραγματική ηλικία και γονική συναίνεση.
Το ευρωπαϊκό πλαίσιο και οι διεθνείς κινήσεις
Η συζήτηση δεν περιορίζεται στην Ευρώπη.
Διεθνώς, χώρες όπως η Αυστραλία και η Μαλαισία έχουν ήδη νομοθεσίες που απαγορεύουν τις πλατφόρμες σε ανήλικους κάτω των 16.
Το AP News αναφέρει ότι η Μαλαισία ετοιμάζεται να εφαρμόσει επίσημο μπλόκο από το 2026, επικαλούμενη «επείγουσα ανάγκη προστασίας των παιδιών από ψηφιακούς κινδύνους».
Οι ευρωπαίοι νομοθέτες υποστηρίζουν ότι η Ε.Ε. δεν μπορεί να μείνει πίσω στις προστατευτικές ρυθμίσεις απέναντι στους τεχνολογικούς κολοσσούς.
Οι πλατφόρμες στο στόχαστρο
Το ψήφισμα «φωτογραφίζει» συγκεκριμένες πρακτικές μεγάλων εταιρειών:
- Επιθετικοί αλγόριθμοι
- Αδυναμία επαλήθευσης ηλικίας
- Προβολή ακατάλληλων βίντεο σε ανήλικους
- Συλλογή προσωπικών δεδομένων παιδιών
Το Reuters μεταφέρει ότι οι εταιρείες κοινωνικών δικτύων εκφράζουν «σοβαρές ενστάσεις», υποστηρίζοντας ότι η καθολική απαγόρευση θα είναι δύσκολο να εφαρμοστεί στην πράξη.
Οι επόμενες κινήσεις
Για να εφαρμοστεί το ψήφισμα:
- Κάθε κράτος-μέλος θα πρέπει να θεσπίσει εθνικό νόμο.
- Η Ε.Ε. θα εξετάσει κοινό κανονισμό για πιστοποίηση ηλικίας.
- Οι πλατφόρμες θα υποχρεωθούν να εφαρμόσουν συστήματα ηλικιακού ελέγχου.
Η συζήτηση πλέον περνά από τα ευρωπαϊκά έδρανα στα υπουργικά συμβούλια των κρατών, όπου αναμένεται σφοδρή πολιτική και κοινωνική αντιπαράθεση.
Υ.Σ:…Η Ευρώπη έστειλε το μήνυμα, τώρα όμως πρέπει να το εφαρμόσει.
Για χρόνια, τα social media μεγάλωναν παιδιά χωρίς κανόνες, χωρίς έλεγχο, χωρίς προστασία. Τα κράτη παρακολουθούσαν, οι εταιρείες κέρδιζαν, και οι ανήλικοι πλήρωναν το τίμημα.
Το ψήφισμα δεν είναι αρκετό — είναι απλώς η αρχή.
Αν δεν υπάρξει πραγματική νομοθέτηση, αυστηρός έλεγχος και ξεκάθαρη ευθύνη των πλατφορμών, τότε η Ευρώπη θα συνεχίσει να παραδίδει τα παιδιά της σε έναν κόσμο που τα βλέπει όχι ως χρήστες, αλλά ως προϊόν.
Η προστασία των ανηλίκων δεν είναι τεχνολογικό ζήτημα.
Είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης, ηθικής υποχρέωσης και κοινωνικής αξιοπρέπειας.
Ή θα επιβληθούν κανόνες — ή οι κανόνες θα συνεχίσουν να επιβάλλονται από τους αλγορίθμους.